|
TAJUK 15
|
(BENTUK PEPERIKSAAN:PENILAIAN BERASASKAN SEKOLAH)
|
SINOPSIS
Pentaksiran Berasaskan Sekolah
(PBS) merupakan satu bentuk pentaksiran yang dilaksanakan di sekolah . Ianya dirancang, ditadbir, diskor dan
dilaporkan secara terancang mengikut prosedur yang ditetapkan oleh Lembaga
Peperiksaan Malaysia (LPM).
HASIL PEMBELAJARAN
1. Menjelaskan tentang PEKA
2. Menerangkan aplikasi PEKA dalam bilik darjah
3. Menghuraikan hasil dapatan kajian
berkenaan PEKA Sains dalam penilaian berasaskan sekolah.
Kerangka Tajuk-tajuk
- KANDUNGAN ISI
15.1
PENGENALAN
Kurikulum Sains Sekolah Rendah bertujuan untuk
melahirkan murid yang mempunyai pengetahuan dan kemahiran dalam bidang sains
dan teknologi dan mampu mengaplikasikannya berlandaskan sikap sains dan nilai
murni untuk membuat keputusan dan menyelesaikan masalah seharian dalam
kehidupan. Oleh itu murid perlu mempunyai landasan sains dan teknologi ke arah
pembentukan masyarakat yang dinamik, ikram, progresif , bertanggungjawab
terhadap alam sekeliling dan pengagumi penciptaan alam.
15.2
APLIKASI DALAM BILIK DARJAH
Penilaian kerja amali (PEKA) dilaksanakan untuk
menilai prestasi atau pencapaian pelajar dalam proses sains dan kemahiran
manipulatif sains.
Pentaksiran sekolah ialah satu bentuk
pentaksiran yang dilaksanakan dalam bentuk formatif yang dijalankan seiring
dengan proses pengajaran dan pembelajaran atau pentaksiran sumatif di akhir
unit pembelajaran, semester atau tahun. Semua guru telah didedahkan
maksud pentaksiran sewaktu mengikuti pengajian di maktab. Pada ketika ini,
lebih penekanan diberikan terhadap Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS).
Terdapat beberapa pecahan seperti PEKA (Sains), PLBS (B. Melayu dan B.
Inggeris) dan PAFA (Pend. Agama Islam).
Peranan yang perlu
dimainkan oleh guru dalam pentaksiran sekolah ialah:
·
menjadi pemudahcara dalam proses Pembelajaran.
·
membuat pemerhatian langsung dan tak langsung tentang tingkah laku murid
dalam Pembelajaran.
·
mendapat maklumat tentang pembelajaran murid.
·
memberi maklum balas tentang pembelajaran murid.
·
membantu memperbaiki pembelajaran murid berdasarkan maklumat yang
diperolehi.
Berkaitan dengan PEKA Sains,
'evidence' untuk eksperimen 'pickling'. Murid-murid menjalankan
eksperimen berkumpulan untuk menghasilkan jeruk yang mereka tentukan sendiri
buah yang hendak dipilih untuk dijadikan jeruk. Selepas seminggu mereka akan
memberikan jeruk tersebut kepada semua guru beserta borang 'komen'. Guru-guru
akan meninggalkan komen setelah merasanya. Maka kita dapat menilai hasil kerja
murid bersama-sama guru yang lain. Oleh itu saya merasakan penilaian yang
dibuat kelak lebih tepat dan tidak 'bias'.
|
Kaedah amali dalam mata pelajaran sains merupakan kaedah
pengajaran yang memberi peluang kepada pelajar menjalankan penyiasatan melalui
perancangan, pelaksanaan dan perbincangan. Satu kajian telah dijalankan oleh
pasukan pengkaji UKM.Tujuan kajian mereka adalah untuk meneroka cara guru
mengurus pelajar, bagi meningkatkan penglibatan mereka dalam amali sains.
Kajian yang berbentuk kajian kes ini menggunakan tiga orang guru sains
berpengalaman, menggunakan pendekatan kualitatif dengan pengumpulan data melalui
pemerhatian guru, temu bual pelajar dan analisis dokumen pelajar. Semua data
dianalisis secara manual. Hasil kajian Nurzatulshima
Kamarudin, Lilia Halim,Kamisah Osman, dan Subahan
Mohd. Meerah,(2009) menunjukkan
penglibatan pelajar dalam amali sains adalah tinggi, apabila guru mengurus
pelajar mereka dengan membahagi pelajar kepada tiga hingga lima orang
sekumpulan serta mengagih tugas. Didapati rondaan dan teguran sepanjang kerja
amali berlangsung, pemberian ganjaran positif dan kerjasama pembantu makmal mengawasi
pelajar, turut membantu meningkatkan penglibatan pelajar dalam kelas amali.
Tegasnya, penglibatan aktif pelajar dalam proses pengajaran dan pembelajaran
amat membantu dalam penghasilan modal insan yang dilengkapi dengan ciri-ciri
kreativiti, kritikal dan inovatif.
Skor diberi
mengikut skema skor.
Ø Dilaksanakan
dalam proses pengajaran dan pembelajaran
Ø Guru
boleh menilai satu kemahiran atau lebih dalam sesuatu masa
Ø Pelajar
boleh dinilai secara individu, kumpulan kecil atau satu kelas.
Ø Sikap
saintifik dan nilai murni boleh dinilai ketika berjalannya penilaian kemahiran
Ø Penilaian
guru , pemarkahan dan laporan skor berasaskan bahan projek pelajar
persembahkan.
Ø Pelajar
mesti menghasilkan bukti yang lengkap
Ø Pelajar
-pelajar yang tidak dapat menguasai sesuatu kemahiran boleh mengulangi
penilaian tersebut pada masa lain.
Ø Guru
mesti menyediakan tugasan yang secukupnya untuk memastikan semua konstruk
dikuasai.
Ø Pelajar
seharusnya diberikan peluang yang mencukupi untuk menguasai semua kemahiran
sebelum dinilai.
Ø Kemahiran-kemahiran
yang telah dikuasai oleh pelajar tidak perlu lagi dinilai pada setahun
seterusnya kecuali ianya melibat pemikiran tertinggi.
Ø Penilaian
dijalankan sekurang- kurangnya dua kali setahun.
Perhatian:
Skor maksimum
= 50
Contoh
30 markah untuk SPS dan 20 markah untuk
SMS
15.3 DAPATAN KAJIAN
Pendidikan sains di Malaysia digubal berdasarkan
Falsafah Pendidikan Kebangsaan yang menekankan kesepaduan antara ilmu
pengetahuan, kemahiran, sikap dan nilai murni (Pusat Perkembangan Kurikulum,1992).
Tahap penguasaan guru dalam melaksanakan pentaksiran kerja amali (PEKA) Sains
Menengah Rendah telah dilaksanakan oleh Abdul Rahim Hamdan, Saliza Ahmad
(2007). Menurut Abdul Rahim (2007), proses pengesanan kurikulum perlu dilakukan
untuk mengesan perkara-perkara yang boleh dibaiki dan meningkatkan aspek
kualiti kurikulum sedia ada. Matapelajaran Sains adalah di antara matapelajaran
yang awal telah dipilih untuk melaksanakan Pentaksiran Berasaskan Sekolah
melalui program Pentaksiran Kerja Amali (PEKA) yang melibatkan semua pelajar
dari darjah 3,4,5 dan 6 serta Tingkatan 1 hingga Tingkatan 5 di peringkat sekolah
menengah. Dalam Seminar Kebangsaan penilaian KBSM tahun 1996, beberapa
kelemahan dalam pelaksanaan KBSM di sekolah telah dikenalpasti iaitu terlalu
menjurus ke arah berorientasikan peperiksaan dan mencadangkan supaya bentuk
penilaian dikaji semula dan Pentaksiran Berasaskan Sekolah diberikan
pengiktirafan (Zalina, 1996). Ini adalah selaras dengan strategi yang
dilaksanakan bagi mencapai teras membangunkan modal insan dalam Pelan Induk
Pembangunan Pendidikan (PIPP) iaitu mengubah penekanan peperiksaan awam
daripada berasaskan kandungan kepada kemahiran yang dapat dikuasai oleh pelajar
Berdasarkan dapatan hasil dari kajian-kajian lepas
yang telah dilaksanakan khususnya untuk pelaksanaan Pentaksiran Kerja Amali
Sains , beberapa jangkaan dapatan dapat dilakukan. Tahap penguasaan guru dalam
melaksanakan PEKA Sains PMR dari segi matlamat dan mengikut prosedur yang telah
ditetapkan, dijangkakan tahapnya adalah pada tahap sederhana tinggi. Tahap yang
sama juga dijangkakan akan diperolehi bagi tahap sokongan yang diberikan oleh
individu berautoriti terhadap pelaksanaan PEKA Sains PMR. Dari segi perbezaan pula, dijangkakan tidak
terdapat perbezaan yang signifikan di antara faktor latar belakang guru iaitu
jantina dan pengalaman mengajar serta faktor persekitaran iaitu jenis gred
sekolah terhadap pelaksanaan PEKA Sains
.
Akhir sekali dijangkakan masalah dan kekangan yang
dihadapi oleh guru-guru Sains PMR adalah sama seperti yang dihadapi oleh
guru-guru dalam kajian lepas iaitu antaranya masalah dari segi kaedah
penskoran, kemahiran yang terlalu banyak perlu ditaksir, bahan dan alat radas
yang tidak mencukupi semasa pelaksanaan PEKA, bebanan tugas-tugas lain yang
agak banyak, bilangan pelajar yang terlalu ramai untuk ditaksir, sikap pelajar
yang agak negatif terhadap pelaksanaan PEKA serta kekangan masa untuk
melaksanakan PEKA.
Maka, keberkesanan pelaksanaan PEKA Sains dalam proses
pengajaran dan pembelajaran sangat bergantung kepada penerimaan dan penguasaan guru. Selain itu
pihak ibu bapa juga perlu dilibatkan sama.
Program Pentaksiran Berasaskan Sekolah telah
dilaksanakan lebih awal di luar negara. Di Amerika Syarikat contohnya,
pentaksiran prestasi telah dilaksanakan oleh guru-guru Sains bagi mentaksir
pelajar-pelajar K-12 di kebanyakan sekolah-sekolah. (Shavelson.et.al, 1991).
Tujuan pentaksiran ini adalah untuk menilai kemahiran sebenar pelajar semasa
melaksanakan eksperimen sains dan bagaimana pelajar mengaplikasikan pengetahuan
yang telah dipelajari untuk menyelesaikan sesuatu masalah. Strategi pentaksiran
prestasi yang dilaksanakan adalah lebih kurang sama seperti pelaksanaan PEKA di
Malaysia.
Di Kanada pula, pentaksiran berasaskan sekolah telah
diberi perhatian khusus dan mendapat sokongan melalui penubuhan beberapa
program dan modul sebagai panduan kepada guru dan pihak pengurusan sekolah.
Nilai (value) yang dianggap termasuk dalam kurikulum tersembunyi (hidden
curriculum) dan bukannya dalam kurikulum bertulis (written curriculum) sebelum
ini telah diberi penekanannya sehingga pentaksiran ke atas sikap saintifik dan
nilai telah diperkenalkan sebagai salah satu elemen yang dinilai dalam pentaksiran berasaskan sekolah (Saskatchewan
Education Report, 1981). Di England, ramai pendidik sains lebih cenderung
kepada pentaksiran kerja amali di peringkat sekolah berbanding dengan
peperiksaan amali yang berpusatkan ujian pensil kertas. Para pendidik ini
berpendapat antara kelebihan melaksanakan pentaksiran berasaskan sekolah adalah
guru dapat menyediakan maklumat yang mempunyai kesahan dan kebolehpercayaan mengenai
prestasi amali pelajar dan pelajar juga sentiasa bersedia untuk tugasan secara
formatif (Buchan & Jenkins, 1992).
Dalam konteks kajian di Malaysia pula, oleh kerana
pelaksanaan PEKA Sains masih baru , maka tidak banyak kajian yang telah
dilakukan. Kajian-kajian lepas berkaitan PEKA Sains juga lebih tetumpu kepada
pelaksanaan PEKA Sains Tulen bagi mata pelajaran Fizik, Kimia dan Biologi
(Tingkatan 4 dan 5). Kajian oleh Siti Aloyah (2002) yang bertujuan untuk
menilai implementasi program PEKA Biologi telah dapat mencungkil beberapa
cabaran dan kekangan yang dihadapi oleh guru dan pelajar semasa melaksanakan
PEKA Biologi. Dapatan kajian beliau mendapati bahawa walaupun pelajar seronok
menjalankan aktiviti-aktiviti PEKA Biologi tetapi mereka kurang pasti tentang
kemahiran yang harus mereka kuasai. Guru pula kurang pasti tentang cara membina
serta menggunakan rubrik penskoran dan merasakan mereka memerlukan latihan
tambahan. Guru juga membangkitkan tentang masa yang tidak mencukupi serta tugas
pentaksiran yang terlalu membebankan dan tidak terurus.Guru juga merasakan
bahawa sistem sokongan (Lembaga Peperiksaan Malaysia, Jabatan Pendidikan
Negeri, Pejabat Pendidikan Daerah dan pihak pengurusan sekolah) kurang membantu
mereka semasa melaksanakan PEKA Biologi.
Faiza (2002) mendapati masalah yang dihadapi oleh
guru adalah skema penskoran yang terlalu rubrik, peralatan makmal yang tidak
mencukupi dan pemilihan eksperimen yang sesuai untuk ditaksir. Beliau juga
mendapati walaupun pencapaian pelajar dalam PEKA Biologi adalah cemerlang,
tetapi pencapaian pelajar dalam mata pelajaran Biologi didapati adalah tidak selari dengan pencapaian dalam
PEKA iaitu boleh dibahagikan kepada
kategori cemerlang, sederhana dan lemah.
Kajian oleh Yeow (2002) pula mendapati sikap guru terhadap PEKA Sains
menunjukkan sedikit cenderung ke arah negatif. Majoriti guru (73.2%) menyatakan
pelaksanaan PEKA Sains sangat membebankan kerja mereka. 65.9% guru pula tidak
berpendapat PEKA Sains lebih baik daripada peperiksaan amali yang telah dilaksanakan
sebelum PEKA Sains diperkenalkan, manakala hanya 14.6% guru sahaja yang
berpendapat pelaksanaan PEKA adalah satu kejayaan. Masalah utama guru semasa
pelaksanaan PEKA adalah masa yang tidak mencukupi, perlu mentaksir bilangan
pelajar yang ramai, elemen yang hendak ditaksir terlalu banyak dan pelajar
bersikap negatif terhadap PEKA.
Alias (2001) dalam kajiannya mendapati kursus yang berkaitan PEKA yang
telah dihadiri masih belum memadai untuk membantu guru memahami sepenuhnya
prosedur melaksanakan PEKA. Beliau juga menyatakan faktor yang boleh
menjejaskan keberkesanan program PEKA mengikut perspektif guru adalah masa yang
tidak mencukupi, kesukaran menentukan skor dengan tepat, bilangan pelajar yang
ramai, elemen yang perlu ditaksir terlalu banyak, pemberian skor yang tidak
adil, sikap negatif pelajar terhadap PEKA, alat radas dan bahan yang tidak
mencukupi.
Sharifah Nor Ashikin ,S.A. Rahman, Rohaida Mohd Saat, (2005) telah
menyiasat tentang keberkesanan Pentaksiran Kerja Amali (PEKA) dalam penguasaan
kemahiran proses sains bersepadu mendapati bahawa terdapat signifikan antara min ujian pra dan
ujian pos. Sejumlah 32 orang pelajar dalam kajian telah berupaya menguasai
kemahiran formulasi hipotesis, mendefinisi operasional, mengeksperimen dan
intepret data .
Pada tahun 2008,
Kementerian telah melaksanakan pemantauan dan menyediakan laporan pemantauan
pentadbiran PEKA SPM.Kekerapan
pemantauan yang dilaksanakan adalah sekali.
KESIMPULAN
Keberkesanan pelaksanaan PEKA Sains dalam proses pengajaran dan
pembelajaran sangat bergantung kepada
penerimaan dan penguasaan guru. Selain itu pihak-pihak lain yang
terlibat secara langsung juga mungkin mempengaruhi keberkesanan pelaksanaan
PEKA Sains . Dapatan kajian kelak diharap dapat memberi lebih pemahaman dan
menjadi bahan rujukan berkaitan pelaksanaan PEKA Sains kepada guru-guru Sains
yang mengajar di peringkat rendah. Selain itu diharapkan lebih bayak kajian dilaksanakan
supaya berupaya memberi idea dan input
bukan sahaja kepada guru-guru Sains malah kepada semua pihak yang terlibat
dengan pelaksanaan PEKA Sains seperti pentadbir sekolah, Lembaga Peperiksaan
Malaysia dan seterusnya Kementerian Pelajaran Malaysia. Dapatan kajian tersebut
boleh digunakan oleh pihak Kementerian Pelajaran Malaysia untuk meninjau
pencapaian program PEKA Sains di sekolah dengan memberi perhatian khusus kepada
aspek penguasaan guru dalam pelaksanaannya. Kajian tersebut juga boleh
digunakan untuk merancang kursus dalam perkhidmatan yang diperlukan oleh guru
untuk penambahbaikan terhadap pelaksanaan PEKA Sains untuk memastikan
matlamat PEKA Sains tercapai seperti
yang diharapkan.
Tahap penguasaan guru yang tinggi dalam melaksanakan PEKA akan mempengaruhi
pelaksanaan PEKA secara berkesan dan seterusnya dapat melahirkan pelajar yang
bukan sahaja kukuh dari segi teori dan konsep Sains malah dapat menguasai
kemahiran saintifik serta dapat memupuk amalan sikap saintifik dan nilai murni
dalam kehidupan seharian mereka.
|
Alias Mingan (2001). Pelaksanaan Pentaksiran Amali
Sains Berdasarkan Sekolah Di Beberapa Buah Sekolah Menengah Daerah Hilir
Perak. Disertasi Sarjana Pendidikan,
Universiti Malaya.
Faiza Hussein. (2003). Pelaksanaan PEKA Biologi di
Kalangan Pelajar Tingkatan Empat Sekolah Menengah Hillcrest, Seri Gombak
Selangor Darul Ehsan. Projek Penyelidikan Sarjana Pendidikan, Universiti
Kebangsaan Malaysia. Tidak diterbitkan
Nurzatulshima
Kamarudin, and Lilia Halim, and Kamisah Osman, and Subahan Mohd.
Meerah,(2009) Pengurusan Penglibatan Pelajar dalam
Amali Sains. Jurnal
Pendidikan (UKM), 34 (1). pp. 205-217. ISSN 01266020
Sharifah Nor Ashikin S.A. Rahman, and Rohaida Mohd
Saat, (2005) Keberkesanan Program PEKA dalam Penguasaan Kemahiran Proses
Sains Bersepadu. Jurnal Pendidikan, 25 (Malay Language Version) . pp.
65-77. ISSN 0126-5261
Siti Aloyah Alias. (2002) Penilaian Pelaksanaan Program PEKA Biologi.
Projek Penyelidikan Sarjana Pendidikan, Universiti Kebangsaan Malaysia. Tidak
diterbitkan.
Yeow, Hoo Meng. (2002).
Penilaian Guru dan pelajar Terhadap Pentaksiran Kerja Amali Sains Berasaskan
Sekolah di Sekolah Menengah di Seremban Negeri Sembilan. Disertasi Sarjana Pendidikan. Universiti
Malaya. Tidak diterbitkan.
No comments:
Post a Comment